Prijselasticiteit - Wat is prijselasticiteit?
De betekenis van prijselasticiteit is de reactie van vraag en aanbod op een prijsverandering van een product of dienst. Het is een getal dat veelal door ondernemingen gebruikt wordt om de vraagprijs vast te stellen.
In de micro-economie wordt ervanuit gegaan dat onder normale omstandigheden, een toename in prijs zal leiden tot een afname in vraag en aanbod. De prijselasticiteit geeft aan hoe sterk deze reactie op een prijsverandering is.
Een simpele uitleg van prijselasticiteit is dat als een prijsverandering van een product een grote reactie van de markt tot gevolg heeft, is dat product prijselastisch. Omgekeerd geldt dat als de markt niet of nauwelijks reageert op een prijsverandering, de prijs inelastisch is.
Prijselasticiteit van de vraag
De meest gebruikte vorm van prijselasticiteit is die van de vraag, dat is de relatie tussen de verandering in prijs, en de verandering in vraag van een product. Er zijn verschillende methoden om de prijselasticiteit te berekenen, maar de meest voorkomende prijselasticiteit formule is:
Als het resultaat tussen 0 en -1 valt of gelijk is aan 0 is de prijs van het product inelastisch en als het resultaat lager uitvalt dan -1 is het product elastisch.
Aangezien deze formule altijd een negatief getal produceert, kunt u het minteken negeren, als u dat doet is een product dus elastisch wanneer de elasticiteit > 1.
Invloeden op de prijselasticiteit van de vraag
Er zijn verschillende factoren van invloed op de prijselasticiteit van de vraag:
Beschikbaarheid van substituten: als er veel alternatieven op de markt zijn, is het waarschijnlijk dat een product een hoge elasticiteit heeft. Consumenten zullen immers gemakkelijk overstappen op een goedkoper product.
Noodzaak: als een product door consumenten als noodzakelijk wordt gezien, zal het product aanzienlijk minder prijselastisch zijn. Een consument zal er bijvoorbeeld niet snel voor kiezen geen elektriciteit meer te consumeren wanneer de prijs stijgt.
Loyaliteit naar het merk: als consumenten een merk trouw zijn zullen ze ondanks prijsstijgingen hun consumptie niet snel minderen en is de prijselasticiteit dus laag. Denk aan gebruikers van iPhones die ondanks prijsstijgingen niet naar een andere fabrikant van telefoons overstappen.
Kosten relatief aan het inkomen: hoe groot een prijsstijging relatief aan het inkomen van een consument is, is ook een relevante factor. Als de prijs van zonnebloemolie verdubbelt van €0.50 naar €1.00 zullen veel consumenten dit misschien niet eens doorhebben, zonnebloemolie is prijs inelastisch. Terwijl bij een verdubbeling van de prijs van een populaire auto, veel consumenten een ander model zullen zoeken, in deze context is de auto dus prijselastisch.
Prijselasticiteit van het aanbod
Hoewel er meestal wordt gekeken naar de prijselasticiteit van de vraag, bestaat ook de prijselasticiteit van het aanbod. De prijselasticiteit van het aanbod heeft betrekking op het effect van prijsveranderingen op de bereidwilligheid van leveranciers dit product te leveren. Als de prijs te laag wordt, zullen sommige producenten geneigd zijn minder of niets meer te produceren. U kunt de prijselasticiteit van het aanbod op dezelfde manier berekenen als de prijselasticiteit van de vraag:
De resultaten van deze formule worden op dezelfde manier afgelezen als bij prijselasticiteit van de vraag het geval was, dus tussen -1 en 0 is het product inelastisch en lager dan -1 is het product elastisch.
Invloeden op de prijselasticiteit van het aanbod
Er zijn verschillende factoren van invloed op de prijselasticiteit van het aanbod:
Beschikbaarheid van grondstoffen: als bepaalde materialen niet gemakkelijk te verkrijgen zijn, wordt nog steeds de maximale hoeveelheid geleverd. Denk bijvoorbeeld aan goud dat maar in beperkte hoeveelheid beschikbaar is, u kunt stellen dat goud een voorbeeld van prijselasticiteit is.
Capaciteit: voor producten waarvan maar een beperkte hoeveelheid tijdelijk beschikbaar is, is de prijs inelastisch. Denk aan een vlucht waarvan de luchtvaartmaatschappij elke plek probeert te verkopen ongeacht de prijs.
Complexiteit en productiesnelheid: als de productie van een product complex en langdurig is zal de prijs inelastisch zijn, de producent kan immers niet gemakkelijk de productie staken of afremmen.
De inventaris: als een producent een groot inventaris van grondstoffen heeft, kunnen ze snel de productie intensiveren, een dergelijk product heeft dus een hogere prijselasticiteit.
Het aanpassingsvermogen van de leverancier: als een producent gemakkelijk de overstap naar een ander product/branche kan maken, zijn deze producten zeer prijselastisch. Een aardappelboer kan bijvoorbeeld bij een prijsdaling zijn grond gebruiken om uien te produceren.
Waarom is de prijselasticiteit van belang?
Prijselasticiteit wordt primair door bedrijven gebruikt om een strategie te kiezen. Begrijpen of de vraag naar uw product prijselastisch is, is erg belangrijk voor het vaststellen van uw verkoopprijs.
Als u al een verkoopprijs hebt vastgesteld, is prijselasticiteit een belangrijke overweging wanneer u de prijs wilt verhogen of verlagen. Het verhogen van prijzen (en dus verlagen van de vraag) kan uw nettowinst per eenheid verhogen, maar kan desastreus zijn voor uw omzet. Als u overweegt uw prijzen te verlagen (en dus de vraag te verhogen) moet u overwegen of u de productiecapaciteit heeft om deze vraag te beantwoorden en of een eventuele toename in kosten dit waard is.